Lãi suất cố định và lãi suất thả nổi: Ưu và nhược điểm

Lãi suất là yếu tố quan trọng khi vay tiền, ảnh hưởng trực tiếp đến số tiền gốc và lãi bạn phải trả hàng tháng. Hiện nay, các ngân hàng thường áp dụng hai loại lãi suất phổ biến: lãi suất cố định và lãi suất thả nổi. Mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ hai loại lãi suất và lựa chọn phương án phù hợp với nhu cầu tài chính của mình.

Lãi suất là yếu tố quan trọng khi vay tiền, ảnh hưởng trực tiếp đến số tiền gốc và lãi bạn phải trả hàng tháng. Hiện nay, các ngân hàng thường áp dụng hai loại lãi suất phổ biến: lãi suất cố định và lãi suất thả nổi. Mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng.

Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ hai loại lãi suất và lựa chọn phương án phù hợp với nhu cầu tài chính của mình.

Khái niệm về lãi suất thả nổi và lãi suất cố định

Khi vay vốn ngân hàng, bạn sẽ chịu mức lãi suất ghi rõ trong hợp đồng. Lãi suất này có thể là lãi suất thả nổi hoặc lãi suất cố định. Dưới đây là khái niệm và ví dụ cụ thể về hai loại lãi suất này:

1. Lãi suất thả nổi là gì?

Lãi suất thả nổi là lãi suất không cố định, được điều chỉnh theo định kỳ (3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng) dựa vào lãi suất tham chiếu hoặc chỉ số lạm phát. Ngân hàng và khách hàng sẽ thỏa thuận về chu kỳ và biên độ điều chỉnh lãi suất trong hợp đồng vay.

• Ưu điểm: Lãi suất ban đầu thường thấp hơn lãi suất cố định. Nếu thị trường giảm lãi suất, người vay sẽ hưởng lợi.

• Nhược điểm: Nếu lãi suất thị trường tăng, người vay sẽ phải trả khoản lãi cao hơn.

Ví dụ:
Bạn vay 100 triệu đồng trong 12 tháng. Lãi suất cố định trong 6 tháng đầu là 0,6%/tháng. Sau 6 tháng, lãi suất thả nổi được tính theo lãi suất thị trường. Nếu thị trường tăng, bạn có thể phải trả mức lãi suất cao hơn 0,6%/tháng.

2. Lãi suất cố định là gì?

Lãi suất cố định là lãi suất được xác định ngay từ đầu và không thay đổi trong suốt thời gian vay.

• Ưu điểm: Dễ quản lý tài chính vì số tiền trả hàng tháng không thay đổi.

• Nhược điểm: Nếu lãi suất thị trường giảm, bạn vẫn phải trả theo mức lãi cố định đã thỏa thuận.

Ví dụ:
Bạn vay 100 triệu đồng trong 12 tháng với lãi suất cố định 12%/năm (1%/tháng). Tiền trả hàng tháng là:
100 triệu đồng ÷ 12 tháng + (100 triệu đồng × 1%) = 9,33 triệu đồng/tháng.
Bạn sẽ trả cố định 9,33 triệu đồng mỗi tháng, bất kể lãi suất thị trường thay đổi ra sao.

Cách tính lãi suất cố định và lãi suất thả nổi

Mỗi loại lãi suất có công thức tính khác nhau. Dưới đây là cách tính lãi suất cố định và lãi suất thả nổi mà bạn cần biết trước khi vay tiền:

1. Cách tính lãi suất thả nổi

Công thức:

Lãi suất thả nổi = Lãi suất cơ sở + Biên độ lãi suất

Trong đó:

• Lãi suất cơ sở: Là lãi suất do ngân hàng trung ương quy định (thường là lãi suất điều hành hoặc lãi suất liên ngân hàng).

• Biên độ lãi suất: Là phần trăm cộng thêm vào lãi suất cơ sở, dao động từ 1% – 3% tùy vào ngân hàng và sản phẩm vay.

Ví dụ:
Nếu lãi suất cơ sở là 6%/năm và biên độ là 2%, thì lãi suất thả nổi bạn phải trả là: 6% + 2%= 8%/năm

2. Cách tính lãi suất cố định

Công thức:

Lãi suất cố định hàng tháng = Số tiền ban đầu ×Lãi suất / 12 tháng

Trong đó:

• Số tiền vay ban đầu: Là số tiền gốc được ngân hàng cấp.

• Lãi suất: Là mức lãi suất cố định theo hợp đồng, không thay đổi trong suốt thời gian vay.

Ví dụ:
Nếu bạn vay 100 triệu đồng trong 12 tháng với lãi suất cố định 12%/năm (1%/tháng), số tiền lãi hàng tháng là: 100.000.000×1%=1.000.000 đồng / tháng 

Lãi suất cố định và lãi suất thả nổi: Ưu và nhược điểm

Khi vay tiền, việc lựa chọn lãi suất cố định hay lãi suất thả nổi sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và khả năng chi trả của người vay. Dưới đây là những ưu và nhược điểm của từng loại lãi suất để bạn có thể cân nhắc lựa chọn phù hợp.

1. Lãi suất thả nổi

Lãi suất thả nổi là lãi suất được điều chỉnh theo định kỳ, dựa vào lãi suất tham chiếu và biên độ thỏa thuận trong hợp đồng vay.

Ưu điểm:

• Linh hoạt theo thị trường. Lãi suất thả nổi thay đổi theo biến động của thị trường. Khi lãi suất giảm, người vay sẽ hưởng lợi từ mức lãi suất thấp hơn.

• Chi phí ban đầu thấp. Lãi suất thả nổi thường thấp hơn lãi suất cố định trong giai đoạn đầu, giúp giảm bớt áp lực tài chính ban đầu.

• Tính minh bạch. Lãi suất thả nổi được tính dựa trên lãi suất tham chiếu và biên độ lãi suất được quy định rõ ràng trong hợp đồng.

Nhược điểm:

• Rủi ro biến động. Nếu lãi suất thị trường tăng, chi phí vay sẽ tăng, gây áp lực tài chính cho người vay.

• Khó dự đoán chi phí vay. Việc thay đổi lãi suất khiến người vay khó lên kế hoạch tài chính dài hạn.

• Phức tạp khi tính toán. Lãi suất thay đổi liên tục khiến việc xác định số tiền trả hàng tháng trở nên khó khăn.

​

2. Lãi suất cố định

Lãi suất cố định là lãi suất không thay đổi trong suốt thời gian vay, được thỏa thuận ngay từ khi ký hợp đồng.

Ưu điểm:

• Ổn định và dễ dự đoán. Người vay biết trước số tiền cần trả hàng tháng, giúp dễ dàng lập kế hoạch tài chính.

• Không bị ảnh hưởng bởi thị trường. Khi lãi suất thị trường tăng, người vay vẫn giữ được mức lãi suất ban đầu.

• Phù hợp cho vay dài hạn. Lãi suất cố định là lựa chọn an toàn cho các khoản vay mua nhà, mua xe hoặc vay dài hạn.

Nhược điểm:

• Lãi suất ban đầu cao hơn. Lãi suất cố định thường cao hơn lãi suất thả nổi vì ngân hàng cần bù đắp rủi ro từ biến động thị trường.

• Thiếu linh hoạt. Khi lãi suất thị trường giảm, người vay vẫn phải trả theo mức lãi suất cố định đã thỏa thuận.

​

Phân biệt lãi suất cố định và lãi suất thả nổi

Dưới đây là bảng so sánh giúp bạn phân biệt rõ sự khác nhau giữa lãi suất cố định và lãi suất thả nổi: