Vay tiền để đảo nợ khoản vay cũ: Khi nào nên, khi nào không nên

Đảo nợ là hình thức vay mới để trả cho khoản vay cũ đang đến hạn. Đây là khái niệm phổ biến trong tài chính - ngân hàng nhưng vẫn còn xa lạ với nhiều người tiêu dùng. Nhiều người dễ nhầm lẫn đảo nợ với các hình thức tái cơ cấu nợ hoặc vay tiêu dùng thông thường. Vậy vay tiền để đảo nợ có thực sự nên áp dụng? Khi nào bạn nên dùng đến phương án này và khi nào không nên? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm đảo nợ, đồng thời phân tích lợi - hại để đưa ra quyết định tài chính đúng đắn.

Đảo nợ khoản vay ngân hàng là gì?

Đảo nợ là việc vay một khoản tiền mới để trả cho khoản vay cũ đã đến hạn. Hình thức này thường được áp dụng khi cá nhân, doanh nghiệp hoặc tổ chức chưa đủ khả năng tài chính để thanh toán khoản vay trước.

Khoản vay mới có thể đến từ chính ngân hàng ban đầu hoặc từ một tổ chức tài chính khác. Về bản chất, đảo nợ không làm giảm nợ - chỉ là thay đổi khoản nợ cũ bằng một khoản nợ mới, thường với kỳ hạn hoặc điều kiện thanh toán khác. Đây là giải pháp ngắn hạn để tránh nợ xấu, nhưng cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện.

>>> Bạn cần vay tiền gấp? Đăng ký vay ngay tại đây: 

Khi nào khách hàng muốn đảo nợ và nên đảo nợ khoản vay?

Khách hàng thường chọn đảo nợ khi khoản vay cũ sắp đến hạn nhưng chưa đủ khả năng chi trả. Đây là cách giúp tránh bị liệt vào nhóm nợ xấu, đồng thời duy trì dòng tiền để hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn.

Đảo nợ phù hợp với những trường hợp:

• Cần thêm thời gian để thu xếp tài chính.
• Muốn tái cơ cấu nợ với lãi suất hoặc kỳ hạn tốt hơn.
• Muốn giữ lịch sử tín dụng ở mức an toàn để dễ vay vốn sau này.

Tuy nhiên, khách hàng cần nắm rõ bản chất và quy định của hình thức này trước khi quyết định, nhằm tránh rủi ro tài chính về sau.

Đảo nợ khoản vay cũ có vi phạm pháp luật không?

Đảo nợ là hành vi dùng khoản vay mới để thanh toán khoản vay cũ. Đây là hình thức phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không thực hiện đúng quy định.

Theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (hiệu lực từ 15/3/2017), các ngân hàng thương mại bị nghiêm cấm cho vay đảo nợ, ngoại trừ hai trường hợp hợp pháp sau:

Thanh toán chi phí lãi vay trong xây dựng

Người vay được dùng khoản vay mới để trả phần lãi phát sinh trong quá trình thi công công trình. Khoản chi phí này phải nằm trong dự toán xây dựng đã được phê duyệt theo đúng quy định pháp luật.

Thanh toán khoản vay tại tổ chức tín dụng khác hoặc khoản vay nước ngoài

Khoản vay mới phải đáp ứng đồng thời 3 điều kiện:

• Phục vụ mục đích kinh doanh hợp pháp.
• Thời hạn vay mới không dài hơn thời hạn còn lại của khoản vay cũ.
• Khoản vay cũ chưa từng được cơ cấu lại thời gian trả nợ.

Ngoài 2 trường hợp trên, mọi hình thức vay đảo nợ đều vi phạm quy định pháp luật và có thể bị xử phạt.

 

Ví dụ:

Bà Lan - chủ một công ty may mặc tại Bình Dương - vay 2 tỷ đồng tại ngân hàng VietinBank ngày 10/05/2020 để nhập nguyên liệu kinh doanh, với kỳ hạn 1 năm. Đến hạn 10/05/2021, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, hoạt động kinh doanh thua lỗ khiến bà Lan không đủ khả năng trả nợ đúng hạn.

Bà đã đề nghị ngân hàng hỗ trợ đảo nợ. VietinBank sau đó lập hồ sơ khoản vay mới trị giá 2 tỷ đồng để tất toán khoản vay cũ.

Mặc dù trường hợp này giúp giải quyết khó khăn ngắn hạn, nhưng nếu không thuộc các trường hợp ngoại lệ hợp pháp, ngân hàng có thể đã vi phạm quy định về cho vay theo Thông tư 39.

Tìm hiểu thêm về sự khác nhau giữa đảo nợ và đáo hạn ngân hàng tại đây:

Phân biệt đảo nợ và đáo hạn ngân hàng - Thông tin mới nhất hiện nay

Trường hợp không nên vay đảo nợ ngân hàng và bị pháp luật nghiêm cấm

Theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, vay đảo nợ bị nghiêm cấm nếu không thuộc hai trường hợp ngoại lệ đã nêu. Việc vay đảo nợ sai quy định bị xem là vi phạm pháp luật, và người vay có thể đối mặt với hệ quả pháp lý hoặc rủi ro tài chính.

Dưới đây là các trường hợp không nên vay đảo nợ

Dùng khoản vay mới để thanh toán chi phí xây dựng không được phê duyệt

Nếu chi phí lãi vay không nằm trong dự toán xây dựng được cấp phép hoặc chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, việc vay mới để trả lãi là trái luật.

Thanh toán nợ tại tổ chức tín dụng khác hoặc nước ngoài nhưng không đáp ứng đủ 3 điều kiện

• Khoản vay không phục vụ cho hoạt động kinh doanh hợp pháp.
• Thời hạn khoản vay mới vượt quá thời hạn còn lại của khoản vay cũ.
• Khoản vay cũ đã từng được cơ cấu lại thời gian trả nợ.

Trong các tình huống trên, không nên vay đảo nợ vì không chỉ bị ngân hàng từ chối hỗ trợ, mà còn dễ rơi vào nợ xấu hoặc vi phạm quy định pháp luật. Người tiêu dùng nên tìm kiếm giải pháp tài chính phù hợp hơn như tái cơ cấu khoản vay hợp pháp, thương lượng gia hạn, hoặc thay đổi kế hoạch chi tiêu.

Những hình thức vay tiền để đảo nợ khoản vay cũ

Mặc dù Ngân hàng Nhà nước nghiêm cấm việc cho vay đảo nợ, nhưng trên thực tế vẫn có nhiều cá nhân và tổ chức cung cấp hình thức hỗ trợ này. Dưới đây là 3 cách đảo nợ khoản vay cũ mà người vay thường sử dụng:

Vay đảo nợ trong chính ngân hàng đang nợ

Đây là hình thức phổ biến nhất. Người vay đăng ký một khoản vay mới tại cùng ngân hàng nơi đang có khoản vay cũ.

• Người vay có thể dùng pháp nhân khác đứng tên khoản vay mới.
• Số tiền từ khoản vay mới sẽ được dùng để tất toán khoản nợ cũ.
• Khoản vay mới sẽ có kỳ hạn mới, mức lãi suất ưu đãi hơn hoặc thời gian trả dài hơn.
• Ngân hàng kiểm soát dòng tiền tốt hơn, giảm rủi ro tín dụng.

Hình thức này phù hợp với cá nhân hoặc doanh nghiệp có lịch sử tín dụng rõ ràng và cần gia hạn thời gian trả nợ mà không cần chuyển đổi sang tổ chức khác.

Vay tổ chức tín dụng khác để trả khoản vay cũ

Người vay vay tiền từ ngân hàng khác hoặc tổ chức tín dụng để trả khoản vay đang đến hạn tại ngân hàng hiện tại.

• Có thể vay từ:
  • Ngân hàng khác không có khoản nợ hiện tại.
  • Tổ chức tín dụng tư nhân hoặc các đơn vị tài chính không chính thống.
• Sau khi trả xong nợ cũ, người vay có thể làm hồ sơ vay mới tại ngân hàng ban đầu để hoàn trả khoản vay ngắn hạn vừa vay.

Cảnh báo:

• Vay ngoài thường có lãi suất rất cao.
• Yêu cầu trả nợ gấp.
• Nguy cơ rơi vào nợ xấu hoặc tín dụng đen nếu không kiểm soát tốt.

Chuyển nợ giữa các ngân hàng bằng pháp nhân khác

Áp dụng phổ biến với doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh lớn.

• Một pháp nhân khác đứng tên vay tiền tại ngân hàng để thanh toán khoản vay cũ.
• Khoản vay mới vẫn nằm trong cùng ngân hàng và được dùng để tất toán khoản vay cũ.

Tuy nhiên, hình thức này yêu cầu thủ tục phức tạp, hồ sơ chứng minh năng lực tài chính rõ ràng và có thể phát sinh nhiều chi phí liên quan như phí hồ sơ, phí công chứng, phí phê duyệt…

Bạn có khoản nợ đã tới hạn thanh toán nhưng vẫn chưa trả được? Tham khảo giải pháp dưới đây:

Cách Xử Lý Nợ Khi Không Thể Trả Đúng Hạn Tại Tima

Những ưu điểm và nhược điểm khi vay tiền để đảo nợ khoản vay cũ

Đảo nợ là hình thức người vay ký hợp đồng vay mới để trả khoản vay cũ đang đến hạn. Dù bị Ngân hàng Nhà nước nghiêm cấm trong hầu hết các trường hợp, một số ngân hàng và tổ chức vẫn hỗ trợ đảo nợ trong thực tế. Việc này mang lại cả lợi ích lẫn rủi ro cho người vay và bên cho vay.

Ưu điểm khi vay để đảo nợ

Kéo dài thời gian trả nợ
Giúp người vay tránh bị trễ hạn, từ đó giữ điểm tín dụng tốt và không bị rơi vào nhóm nợ xấu.

Lãi suất ưu đãi hơn
Khoản vay mới thường đi kèm chính sách lãi suất hấp dẫn, giảm bớt gánh nặng tài chính so với khoản vay cũ.

Hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó
Doanh nghiệp có thể duy trì dòng tiền, tập trung sản xuất – kinh doanh trong giai đoạn gặp khó khăn tạm thời.

Tránh phí phạt trễ hạn
Khi tất toán khoản vay đúng hạn bằng cách đảo nợ, người vay tránh bị tính các khoản phí phạt phát sinh.

Ngân hàng giảm nợ xấu
Hình thức đảo nợ giúp ngân hàng "làm sạch" sổ sách, kiểm soát tốt hơn các khoản nợ đến hạn, từ đó giảm tỷ lệ nợ xấu và tăng doanh thu tín dụng.

Nhược điểm khi vay để đảo nợ

Nợ xấu tiềm ẩn vẫn tồn tại
Dù có khoản vay mới, bản chất vẫn là kéo dài khoản nợ cũ, nguy cơ nợ xấu không được loại bỏ hoàn toàn.

Rủi ro mất khả năng chi trả
Nếu đến hạn khoản vay mới mà người vay vẫn không có khả năng thanh toán, nợ xấu càng nghiêm trọng hơn.

Che giấu tình hình tài chính thực
Đối với doanh nghiệp, liên tục đảo nợ có thể tạo ra bức tranh tài chính không trung thực, ảnh hưởng tới uy tín và đánh giá từ đối tác hoặc nhà đầu tư.

Tăng áp lực tài chính dài hạn
Việc đảo nợ nhiều lần khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào vay vốn, chi phí lãi vay tăng, ảnh hưởng khả năng phát triển bền vững.

Nguy cơ vi phạm pháp luật
Nếu vay đảo nợ không nằm trong các ngoại lệ được pháp luật cho phép, cả người vay và bên cho vay có thể bị xử lý về trách nhiệm dân sự hoặc hình sự.

Hồ sơ vay tiền để đảo nợ khoản vay 

Để vay tiền đảo nợ khoản vay cũ, người vay cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ theo hướng dẫn của ngân hàng. Dưới đây là danh sách hồ sơ cần thiết, chia theo từng đối tượng vay:

Hồ sơ đối với cá nhân

• Bản photo giấy tờ cá nhân: CCCD/CMND, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn hoặc giấy xác nhận độc thân.
• Bộ hồ sơ vay theo mẫu ngân hàng cung cấp.
• Hợp đồng và chứng từ liên quan đến khoản vay cũ.
• Giấy tờ tài sản đảm bảo: sổ đỏ, giấy đăng ký xe hoặc tài sản hợp lệ khác.
• Giấy tờ công chứng tài sản (nếu có).
• Tài liệu chứng minh khoản nợ cũ: bảng sao kê, xác nhận nợ.

Hồ sơ đối với doanh nghiệp

Ngoài các giấy tờ như cá nhân, doanh nghiệp cần chuẩn bị thêm:

• Giấy phép đăng ký kinh doanh, con dấu pháp nhân.
• Hồ sơ pháp lý: điều lệ doanh nghiệp, mã số thuế.
• Báo cáo tài chính, kế hoạch dòng tiền hoặc tài liệu bổ sung tùy theo yêu cầu của ngân hàng.

Thời gian xử lý hồ sơ thường từ 3 đến 10 ngày làm việc, tùy theo độ phức tạp.

Vay tiền để đảo nợ khoản vay cũ, khi nào nên khi nào không nên

Việc vay tiền để đảo nợ khoản vay cũ phụ thuộc vào tình hình tài chính thực tế của người vay và điều kiện của khoản vay mới. Dưới đây là các trường hợp cụ thể cần cân nhắc:

Khi nào nên vay để đảo nợ?

Khoản vay mới có khả năng được duyệt cao
Nếu hồ sơ vay mới được ngân hàng đánh giá tích cực, người vay có thể gia hạn thời gian trả nợ và giảm áp lực tài chính trước mắt.

Lãi suất và điều kiện vay mới tốt hơn
Nếu khoản vay mới có lãi suất thấp hơn hoặc ưu đãi hơn về thời gian ân hạn, phương thức thanh toán, người vay sẽ được giảm bớt gánh nặng.

Giải quyết khó khăn tạm thời về dòng tiền
Với doanh nghiệp, đây có thể là giải pháp ngắn hạn để duy trì hoạt động kinh doanh khi doanh thu chưa kịp phục hồi.

Ví dụ thực tế:
Anh A vay 5 tỷ đồng tại ngân hàng B để mở rộng sản xuất, thời hạn 2 năm. Đến hạn, doanh nghiệp gặp khó khăn và không có khả năng thanh toán. Anh A vay tạm 5 tỷ từ ngân hàng khác để tất toán nợ cũ. Sau đó, anh tiếp tục vay lại 5 tỷ từ ngân hàng B để trả nợ ngân hàng còn lại. Việc này giúp anh duy trì điểm tín dụng và không rơi vào nợ xấu.

Khi nào không nên vay để đảo nợ?

Khả năng được duyệt vay thấp
Nếu ngân hàng không chắc chắn phê duyệt khoản vay mới, người vay có thể rơi vào tình trạng nợ chồng nợ, tăng rủi ro mất kiểm soát tài chính.

Không đáp ứng điều kiện pháp lý
Việc đảo nợ thông qua hình thức không chính thống, hoặc không thuộc các trường hợp ngoại lệ được phép theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, là hành vi bị cấm.

Không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ
Nếu tài chính doanh nghiệp không có dấu hiệu cải thiện, việc đảo nợ chỉ kéo dài rủi ro và gây lệ thuộc vào tín dụng, dễ dẫn đến nợ xấu kéo dài.

Ví dụ vi phạm:
Doanh nghiệp X có khoản vay 1 tỷ tại ngân hàng N, đáo hạn vào 10/02/2025. Không có khả năng thanh toán, ngân hàng N tự ý cấp khoản vay mới để tất toán khoản cũ. Đây là hành vi đảo nợ bị pháp luật nghiêm cấm vì không có mục đích sử dụng rõ ràng và che giấu nợ xấu.

Lời kết

Đảo nợ khoản vay là giải pháp tài chính có thể giúp cá nhân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn tạm thời. Tuy nhiên, việc vay tiền để đảo nợ cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đúng quy định pháp luật và phù hợp với khả năng trả nợ thực tế. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ khi nào nên và không nên đảo nợ, từ đó đưa ra quyết định tài chính đúng đắn trong từng hoàn cảnh cụ thể.