Vòng quay vốn lưu động là gì? Ý nghĩa của vòng quay vốn lưu động

Vòng quay vốn lưu động là chỉ số quan trọng được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Cùng tìm hiểu về ý nghĩa và cách tính để đưa ra các phân tích tài chính hiệu quả.

Trong tài chính kinh doanh, vòng quay vốn lưu động là một thuật ngữ không còn xa lạ, vốn lưu động luôn luân chuyển nhằm tạo ra giá trị cho doanh nghiệp. Đó được xem như là một thước đo để doanh nghiệp biết được họ có đang tận dụng tốt được nguồn vốn của mình trong quá trình vận hành doanh nghiệp để tạo ra lợi nhuận hay không. Vậy Vòng quay vốn lưu động là gì? Ý nghĩa của vòng quay vốn như thế nào trong kinh doanh? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.

>>> Bạn cần vay tiền gấp? Đăng ký vay ngay tại đây: 

1. Vốn lưu động là gì?

Vốn lưu động (Working Capital) là thước đo tài chính phản ánh nguồn lực sẵn có để duy trì các hoạt động kinh doanh hàng ngày của doanh nghiệp. Đây là chỉ số then chốt để đánh giá sức khỏe tài chính ngắn hạn, tính thanh khoản và hiệu quả vận hành.

Về mặt bản chất, vốn lưu động là phần chênh lệch giữa tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn. Các thành phần cấu tạo chính bao gồm:

• Tiền mặt và tương đương tiền: Nguồn tiền sẵn có để chi tiêu ngay lập tức. 
• Hàng tồn kho: Nguyên vật liệu hoặc sản phẩm đang chờ bán.
• Các khoản phải thu: Số tiền khách hàng đang nợ doanh nghiệp.
• Chi phí trả trước ngắn hạn: Các khoản đã chi nhưng chưa hạch toán hết vào chi phí.

Tóm lại: Nếu vốn cố định là "khung xương" (máy móc, nhà xưởng), thì vốn lưu động chính là "máu". Nó đảm bảo tính thanh khoản giúp doanh nghiệp không bị đứt gãy dòng tiền khi thanh toán các hóa đơn đến hạn.

2. Vòng quay vốn lưu động là gì?

Vòng quay vốn lưu động là chỉ số tài chính đo lường hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Nó cho biết tốc độ doanh nghiệp luân chuyển nguồn vốn ngắn hạn để tạo ra doanh thu trong một kỳ nhất định (thường là 1 năm).

Chỉ số này trả lời câu hỏi cốt lõi: Mỗi đồng vốn lưu động bỏ ra mang lại bao nhiêu đồng doanh thu?

• Chỉ số cao: Doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả, hàng hóa tiêu thụ nhanh và tính thanh khoản tốt.
• Chỉ số thấp: Cảnh báo vốn đang bị ứ đọng (tồn kho nhiều, khó thu hồi nợ) hoặc quy trình kinh doanh chưa tối ưu.

Công thức tổng quát:

Vòng quay vốn lưu động = Doanh thu thuần/ vốn lưu động bình quân

Ví dụ về vòng quay vốn lưu động:

Giả sử doanh nghiệp X hoạt động trong năm tài chính 2025 với chu kỳ kinh doanh như sau:

• Giai đoạn 1 (Tháng 1 - Tháng 6): Doanh nghiệp bỏ ra 600 triệu vốn nhập hàng và bán hết toàn bộ vào cuối tháng 6, thu về tiền mặt. (Hoàn thành 1 vòng luân chuyển).
• Giai đoạn 2 (Tháng 7 - Tháng 12): Doanh nghiệp tái đầu tư, nhập lô hàng lớn hơn trị giá 900 triệu và cũng bán hết sạch trước khi hết năm. (Hoàn thành thêm 1 vòng luân chuyển).

Kết luận: Trong năm 2025, Doanh nghiệp X đã thực hiện 2 vòng quay vốn lưu động. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp đã luân chuyển thành công toàn bộ tài sản ngắn hạn thành doanh thu 2 lần trong năm đó.

>>> Xem thêm: Hiểu rõ khoản vay vốn lưu động là gì và cách sử dụng hiệu quả cùng Tima

3. Công thức tính vòng quay vốn lưu động

Để xác định hiệu quả sử dụng vốn, doanh nghiệp áp dụng công thức tổng quát sau:

Vòng quay vốn lưu động = Doanh thu thuần/ vốn lưu động bình quân

Trong đó, các thành phần được xác định như sau:

• Doanh thu thuần: Là tổng doanh thu của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi các khoản chi phí như hàng bị trả lại, chiết khấu bán hàng, các khoản thuế phí…trong quá trình hoạt động kinh doanh.
• Vốn lưu động bình quân: Do vốn lưu động biến động liên tục trong kỳ kế toán, ta cần tính giá trị trung bình để đảm bảo độ chính xác, cụ thể: 

Bước 1: Tính vốn lưu động tại một thời điểm: 

Vốn lưu động = Tài sản ngắn hạn - Nợ ngắn hạn 

Bước 2: Tính vốn lưu động bình quân

Vốn lưu động bình quân = ( Vốn lưu động đầu kỳ + vốn lưu động cuối kỳ)/2

Ví dụ về tính vòng quay vốn lưu động:

Doanh nghiệp X đang hoạt động trong lĩnh vực bán mỹ phẩm. Giả sử báo cáo tài chính của doanh nghiệp X trong năm 2024 chỉ ra như bảng sau:

Bạn có thể tính vòng quay vốn lưu động theo các bước như sau:

• Bước 1: Vốn lưu động đầu kỳ = (2) - (3) = 300.000.000 - 280.000.000 = 20.000.000 (5)
• Bước 2: Vốn lưu động cuối kỳ = (4) - (5) = 400.000.000 - 360.000 = 40.000.000 (6)
• Bước 3: Vốn lưu động bình quân 12 tháng = [ (5) + (6) ]/12 = 5.000.000 (7)
• Bước 4: Vòng quay vốn lưu động = (1)/ (7) = 15.000.000 / 5.000.000 = 3

Như vậy, theo kết quả vừa tính toán được, chúng ta tìm ra được vòng quay vốn lưu động mà doanh nghiệp X đã sử dụng trong năm 2024 là 3. Vậy vòng quay vốn lưu động là 3 này có tốt cho doanh nghiệp không? Doanh nghiệp X đã sử dụng vốn lưu động hiệu quả chưa? Chúng ta cùng làm rõ phần tiếp theo ngay sau đây nhé!

4. Vòng quay vốn lưu động bao nhiêu là tốt?

Thực tế, không có một con số cố định để khẳng định vòng quay vốn lưu động bao nhiêu là "chuẩn". Chỉ số này phụ thuộc lớn vào ngành nghề kinh doanh và chiến lược của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nguyên tắc chung để đánh giá hiệu quả là so sánh với trung bình ngành hoặc dữ liệu lịch sử của chính doanh nghiệp đó.

Dưới đây là 3 cách phổ biến khi phân tích chỉ số này:

4.1. Vòng quay vốn lưu động thấp (Thường < 1)

• Ý nghĩa: Doanh nghiệp đang hoạt động kém hiệu quả.
• Nguyên nhân: Vốn đang bị "chôn chân" quá nhiều vào hàng tồn kho khó bán hoặc công nợ khách hàng khó đòi.
• Rủi ro: Tính thanh khoản thấp, dòng tiền bị ứ đọng, gây áp lực lên khả năng thanh toán.
• Hành động: Cần giải phóng hàng tồn kho và đẩy mạnh thu hồi công nợ.

4.2. Vòng quay vốn lưu động cao (Cao hơn trung bình ngành)

• Ý nghĩa: Đây thường là dấu hiệu tốt, cho thấy doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả: bỏ ra ít vốn nhưng tạo ra doanh thu lớn. Tốc độ luân chuyển hàng hóa và thu tiền diễn ra nhanh.
• Lưu ý quan trọng: Nếu chỉ số này quá cao (ví dụ > 30 hoặc cao đột biến so với đối thủ), nó có thể cảnh báo rằng doanh nghiệp đang thiếu vốn lưu động để đáp ứng nhu cầu mở rộng. Điều này dễ dẫn đến nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng nếu thị trường biến động.

4.3. Vòng quay vốn lưu động âm

• Ý nghĩa: Vốn lưu động bị âm (Nợ ngắn hạn > Tài sản ngắn hạn).
• Cảnh báo: Doanh nghiệp đang mất khả năng thanh toán và phải vay nợ ngắn hạn để tài trợ cho tài sản dài hạn. Đây là tình trạng báo động đỏ về sức khỏe tài chính.

4.4. Phân tích lại ví dụ của Doanh nghiệp X

Trong ví dụ trước, doanh nghiệp X có chỉ số vòng quay là 3.

Theo quan điểm tài chính hiện đại, con số 3 không phải là dấu hiệu xấu (như nhận định cũ). Ngược lại, nó cho thấy cứ 1 đồng vốn bỏ ra, doanh nghiệp tạo được 3 đồng doanh thu.

• Đánh giá lại: Doanh nghiệp X đang quản lý vốn khá hiệu quả.
• Khuyến nghị: Doanh nghiệp chỉ cần kiểm tra xem lượng hàng tồn kho hiện tại có quá ít so với nhu cầu khách hàng hay không (để tránh mất cơ hội bán hàng), thay vì lo lắng về việc chỉ số này lớn hơn 2.

5. Ý nghĩa của vòng quay vốn lưu động 

Hiểu đúng ý nghĩa của chỉ số này giúp nhà quản trị trả lời câu hỏi then chốt: "Doanh nghiệp đang để tiền 'chết' hay tiền 'đẻ' ra tiền?".

Về cơ bản, chỉ số này phản ánh mức độ linh hoạt của đồng vốn thông qua 3 kịch bản chính:

5.1. Vòng quay vốn lưu động CAO

Đây thường là tín hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp quản lý tài sản ngắn hạn xuất sắc.

• Ý nghĩa: Hàng hóa bán nhanh, thu hồi tiền mặt lẹ, ít bị ứ đọng vốn.
• Lợi thế: Doanh nghiệp có dòng tiền khỏe mạnh để tái đầu tư mở rộng thị phần hoặc ứng phó với khủng hoảng mà không cần vay nợ nhiều.
• Ví dụ: Doanh nghiệp X kinh doanh mỹ phẩm. Nhận thấy 6 tháng cuối năm nhu cầu làm đẹp tăng cao, X đã tính toán nhập hàng vừa đủ và bán hết ngay trong tháng. Vốn được quay vòng liên tục, tạo ra lợi nhuận kép mà không bị tồn kho ế ẩm.

Cảnh báo: Nếu chỉ số này quá cao (vượt xa trung bình ngành), doanh nghiệp cần thận trọng. Điều này có thể ám chỉ bạn đang thiếu vốn lưu động. Nếu không đủ tiền dự trữ để nhập hàng hoặc thanh toán chi phí bất ngờ, chuỗi cung ứng sẽ bị đứt gãy ngay lập tức.

>>> Xem thêm: Nguyên tắc 6 cái lọ - Công thức quản lý tài chính thông minh, hiệu quả

5.2. Vòng quay vốn lưu động THẤP

Chỉ số thấp là báo động đỏ về hiệu quả vận hành. Nó cho thấy vốn đang bị "kẹt" và không sinh lời.

• Nguyên nhân chủ yếu do: hàng tồn kho quá nhiều, mua hàng về nhưng không bán được hoặc do nợ xấu là khi bán được hàng nhưng khách hàng chiếm dụng vốn quá lâu (không thu được tiền).
• Hậu quả: Doanh nghiệp thiếu tiền mặt để duy trì hoạt động, dễ rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán dù trên sổ sách vẫn có lãi.

5.3. Trường hợp đặc biệt: Vòng quay vốn lưu động ÂM

Trường hợp này xảy ra khi Vốn lưu động bị âm (Nợ ngắn hạn lớn hơn Tài sản ngắn hạn).

• Dấu hiệu rủi ro (Thường gặp): Doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, buộc phải dùng nợ vay ngắn hạn để tài trợ cho các tài sản dài hạn. Tình trạng "lấy ngắn nuôi dài" này đẩy doanh nghiệp đến sát bờ vực phá sản.
• Chiến lược chiếm dụng vốn (Ngoại lệ): Các "ông lớn" bán lẻ (như Amazon, Walmart) thường thu tiền ngay nhưng trả chậm cho nhà cung cấp. Nhờ đó, họ kinh doanh hiệu quả bằng chính tiền của đối tác mà không cần bỏ vốn tự thân (Vốn lưu động âm nhưng dòng tiền vẫn dương).

Tóm lại: Để tối ưu hóa vòng quay vốn lưu động, doanh nghiệp cần giải quyết đồng bộ bài toán dòng tiền dựa trên ba trụ cột then chốt: Hàng tồn kho, Khoản phải thu và Khoản phải trả. Cụ thể, nhà quản trị phải đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ để giải phóng hàng tồn kho ứ đọng, đồng thời siết chặt quy trình thu hồi công nợ nhằm rút ngắn thời gian tiền về két. Song song với đó, việc đàm phán khéo léo để giãn tiến độ thanh toán với nhà cung cấp cũng là chiến lược quan trọng, giúp doanh nghiệp tận dụng nguồn vốn chiếm dụng hợp pháp để duy trì tính thanh khoản và tái đầu tư hiệu quả.

6. Giải pháp tối ưu hóa vòng quay vốn lưu động 

Để khơi thông dòng chảy tài chính và cải thiện hiệu quả sử dụng vốn, doanh nghiệp cần tập trung vào 5 chiến lược cốt lõi sau:

6.1. Quản trị dòng tiền (Cash Flow Management)

Đây là nền tảng quan trọng nhất. Doanh nghiệp cần thiết lập quy trình dự báo dòng tiền (Cash Flow Forecasting) chính xác theo tuần hoặc tháng. Việc theo dõi sát sao dòng tiền vào - ra giúp nhà quản trị chủ động điều tiết nguồn vốn, cắt giảm các chi phí lãng phí và đảm bảo khả năng thanh toán kịp thời.

6.2. Tối ưu hóa hàng tồn kho (Inventory Control)

Tồn kho quá mức là nguyên nhân hàng đầu gây ứ đọng vốn và gia tăng chi phí lưu kho.

• Giải pháp: Áp dụng mô hình quản lý Just-in-Time (JIT) hoặc duy trì tồn kho ở mức tối ưu dựa trên dữ liệu dự báo nhu cầu.
• Mục tiêu: Đảm bảo đủ hàng để bán nhưng không để hàng nằm "chết" trong kho, giảm thiểu rủi ro hàng hóa lỗi thời hoặc hư hỏng.

6.3. Rút ngắn thời gian thu hồi công nợ (Receivables Management)

Khoản phải thu chính là nguồn vốn của doanh nghiệp bị khách hàng chiếm dụng.

• Giải pháp: Xây dựng chính sách tín dụng chặt chẽ. Khuyến khích khách hàng thanh toán sớm bằng các ưu đãi như chiết khấu thanh toán (ví dụ: giảm 2% nếu trả trong 10 ngày).
• Lợi ích: Tiền về két nhanh hơn đồng nghĩa với việc vòng quay vốn được đẩy nhanh hơn.

6.4. Tận dụng vốn từ nhà cung cấp (Payables Management)

Đây là nghệ thuật sử dụng vốn hợp pháp từ đối tác.

• Giải pháp: Thương lượng với nhà cung cấp để kéo dài thời hạn thanh toán (ví dụ: từ 30 ngày lên 45 ngày) mà không làm ảnh hưởng đến uy tín tín dụng.
• Lợi ích: Doanh nghiệp có thêm thời gian sử dụng dòng tiền đó để quay vòng cho các hoạt động sinh lời khác trước khi phải chi trả.

5. Đẩy mạnh tăng trưởng doanh thu

Tăng doanh thu là cách trực tiếp nhất để tăng mẫu số trong công thức tính vòng quay vốn.

• Giải pháp: Tập trung vào các chiến lược Marketing và Bán hàng để tăng tốc độ tiêu thụ sản phẩm.
• Lưu ý: Việc mở rộng quy mô phải đi đôi với kiểm soát chất lượng và lợi nhuận biên, tránh tình trạng "bán nhiều nhưng lỗ" do chi phí vốn quá cao.

7. Một số câu hỏi liên quan đến vòng quay vốn lưu động 

Dưới đây là giải đáp nhanh cho những thắc mắc phổ biến nhất của doanh nghiệp về chỉ số này:

1. Vòng quay vốn lưu động phản ánh điều gì?

Chỉ số này là "thước đo sức khỏe" phản ánh hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.

• Nếu chỉ số cao: Chứng tỏ doanh nghiệp quản lý tốt, hàng bán chạy, thu tiền nhanh và không bị "chôn vốn".
• Nếu chỉ số thấp: Cảnh báo rủi ro hàng tồn kho ứ đọng, nợ xấu cao hoặc lãng phí nguồn lực.

2. Kỳ luân chuyển vốn lưu động là gì?

Nếu "Vòng quay vốn" tính bằng số lần, thì Kỳ luân chuyển vốn tính bằng số ngày.

Nó cho biết trung bình mất bao nhiêu ngày để doanh nghiệp chuyển đổi vốn lưu động (từ lúc mua nguyên liệu) thành tiền mặt (khi bán hàng và thu tiền). Kỳ luân chuyển càng ngắn, khả năng thu hồi vốn càng nhanh.

3. Công thức tính Kỳ luân chuyển vốn như thế nào?

Kỳ luân chuyển vốn được xác định dựa trên số ngày trong năm (thường lấy 360 hoặc 365 ngày) chia cho số vòng quay.

Công thức cụ thể:

Kỳ luân chuyển vốn (ngày) = 365/ Vòng quay vốn lưu động 

Ví dụ: Nếu vòng quay vốn lưu động là 10, thì kỳ luân chuyển vốn là: 365 / 10 = 36.5 ngày. Nghĩa là cứ khoảng 37 ngày, doanh nghiệp lại thu hồi được vốn một lần.

Lời kết

Vòng quay vốn lưu động là gì? Vòng quay vốn lưu động không chỉ là một con số mà là thước đo để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động của một doanh nghiệp có tạo ra được kết quả kinh doanh tốt hay không. Thông qua vòng quay vốn lưu động, doanh nghiệp sẽ có những phương án, duy trì hay cải tiến, đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh. Hy vọng, với những chia sẻ hữu ích này sẽ góp phần nào đó trong chiến lược kinh doanh mới của bạn! Nếu muốn tham khảo thêm các gói vay phù hợp tại Tima, vui lòng để lại thông tin ở form đăng ký bên dưới hoặc liên hệ hotline 1900 633 688 để được đội ngũ tư vấn hỗ trợ chi tiết.