Nợ xấu là gì? Cách tra cứu nợ xấu và xóa lịch sử nợ xấu

Khi đi vay tiền, nợ xấu đã không còn là khái niệm xa lạ đối với nhiều người vay, và là nỗi ám ảnh với cả bên vay và bên cho vay. Vậy cụ thể nợ xấu là gì, nợ xấu mang đến những ảnh hưởng tiêu cực gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau.

1. Nợ xấu là gì?

Nợ xấu là các khoản nợ quá hạn của khách hàng khi vay vốn tại ngân hàng/công ty tài chính, nợ xấu thông thường được xác định khi khoản vay quá hạn trả nợ trên 3 tháng và bị đánh giá là khó đòi hoặc không có khả năng thu hồi vốn do người vay không đủ năng lực trả nợ. 

Nợ xấu là một hành vi tài chính tiêu cực, mang lại tác động xấu cho cả bên vay và bên cho vay.

>>> Bạn cần vay tiền gấp trong 2 giờ? Đăng ký vay ngay tại đây:

2. Làm thế nào để xác định là có nợ xấu?

Không phải mọi khoản nợ quá hạn đều được xét là nợ xấu. Các khoản nợ của người vay sẽ được phân chia thành từng nhóm và quản lý bởi CIC - Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam.

2.1. Phân chia các nhóm nợ theo CIC

• Nhóm 1: Dư nợ đạt tiêu chuẩn

  • Các khoản nợ được thanh toán đúng hạn hoặc quá hạn dưới 10 ngày.

  • Dư nợ đạt chuẩn không ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng.

• Nhóm 2: Dư nợ cần chú ý

  • Khoản nợ được điều chỉnh lại kỳ hạn thanh toán lần 1 hoặc quá hạn từ 10 - 90 ngày.

  • Dư nợ cần chú ý thường không gây khó khăn khi vay vốn lần sau, nhưng nên thanh toán sớm để tránh rơi vào nhóm nợ xấu.

• Nhóm 3: Dư nợ không đủ tiêu chuẩn

  • Các khoản vay đã điều chỉnh kỳ hạn thanh toán nhưng vẫn quá hạn dưới 30 ngày hoặc được miễn giảm lãi do không đủ năng lực trả nợ, hoặc quá hạn từ 91 - 180 ngày.

  • Từ nhóm này trở lên, lịch sử tín dụng của bạn sẽ bị đánh dấu là có nợ xấu.

• Nhóm 4: Nợ nghi ngờ

  • Các khoản vay đã điều chỉnh kỳ hạn trả nợ nhưng vẫn quá hạn từ 30 đến dưới 90 ngày hoặc đã điều chỉnh lần thứ 2 hoặc quá hạn từ 181 - 360 ngày.

• Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn

  • Các khoản vay đã điều chỉnh kỳ hạn trả nợ nhưng vẫn quá hạn trên 90 ngày, hoặc đã điều chỉnh lần thứ 2 nhưng vẫn quá hạn, hoặc đã điều chỉnh lần thứ 3 trở lên, hoặc quá hạn từ 1 năm trở lên.

  • Đây là nhóm nợ xấu nhất, gây khó khăn cho cả người vay và người cho vay.

2.2. Nhóm nợ nào được xem là nợ xấu?

• Nợ xấu: Các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4, 5, tức là quá hạn trên 3 tháng (90 ngày) trở lên hoặc đã gia hạn nhưng vẫn trễ hạn từ 30 ngày trở lên. Những khoản nợ này được đánh giá là khó thu hồi do người vay không đủ năng lực trả nợ.

3. Hướng dẫn cách kiểm tra nợ xấu ngân hàng

4. Các tác hại của nợ xấu gây ra

Nợ xấu là một khái niệm tiêu cực trong lĩnh vực tín dụng, gây ảnh hưởng không tốt tới cả người vay và người cho vay. Vậy cụ thể, nợ xấu mang đến những hậu quả gì?

Nợ xấu là một khái niệm tiêu cực trong lĩnh vực tín dụng, ảnh hưởng không tốt đến cả người vay và người cho vay. Cụ thể, nợ xấu mang đến những hậu quả gì?

4.1. Hậu quả của nợ xấu đối với ngân hàng/tổ chức tín dụng

Nợ xấu khiến các đơn vị cho vay tiền khó thu hồi vốn, thậm chí có nguy cơ mất vốn, ảnh hưởng đến hoạt động và uy tín của tổ chức tín dụng. Một ngân hàng/tổ chức có tỷ lệ nợ xấu cao sẽ gặp khó khăn trong vận hành sản phẩm, lợi nhuận, chất lượng dịch vụ, và uy tín thương hiệu. Do đó, kiểm soát nợ xấu là một phần quan trọng của các tổ chức tín dụng.

Khi xảy ra nợ xấu, bên cho vay phải sử dụng các biện pháp thu hồi vốn thông qua đội ngũ thu hồi nợ. Trong trường hợp không đòi được nợ, họ sẽ tiến hành thu hồi tài sản của người vay để bù đắp vào khoản nợ. Quá trình này thường kéo dài, tiêu tốn chi phí, nhân lực, và thời gian, gây thiệt hại lớn cho tổ chức tín dụng.

4.2. Hậu quả của nợ xấu đối với người vay

1. Chi phí phạt cao: Khách hàng trả nợ quá hạn sẽ phải chịu khoản phí phạt khổng lồ. Quá hạn càng lâu, phí càng cao, dẫn đến tình trạng khách hàng không có khả năng chi trả nợ. Lãi chồng lãi, nợ chồng nợ, lâu dần sẽ trở thành khoản vay vĩnh viễn không trả được.

2. Lịch sử tín dụng xấu: Khi tài khoản bị CIC đánh dấu nợ xấu, người vay sẽ không thể tham gia vay vốn tại bất cứ địa chỉ nào khác trong nhiều năm, thậm chí là cả đời.

3. Ảnh hưởng đến người thân: Các ngân hàng/tổ chức tín dụng còn xét sự uy tín thông qua các mối quan hệ liên quan, do đó nợ xấu của khách hàng có thể ảnh hưởng đến hoạt động vay vốn của người thân.

Các nhóm nợ và hậu quả:

• Nợ nhóm 1 (dư nợ tiêu chuẩn): Người vay gần như không chịu ảnh hưởng gì nếu nằm trong nhóm nợ này. Tuy nhiên, nếu nợ quá hạn <10 ngày, người vay nên chủ động trả nợ kịp thời để tránh rơi vào nhóm nợ chú ý.

• Nợ nhóm 2 (nợ chú ý): Người vay cần trả phí phạt cho khoản nợ quá hạn khi tất toán khoản vay. Nhiều ngân hàng sẽ không hỗ trợ cho khách hàng có nợ chú ý. Tuy nhiên, các công ty tài chính, sàn giao dịch tài chính có thể vẫn hỗ trợ vay vốn. Người vay cần nhanh chóng thanh toán khoản vay để không rơi vào nhóm nợ xấu.

• Nợ nhóm 3, 4, 5 (nợ xấu): Khi rơi vào 3 nhóm nợ này, gần như chắc chắn bạn không thể tham gia vay vốn trong lần sau tại bất cứ địa chỉ nào. Nhóm nợ càng cao, hậu quả càng nghiêm trọng, thời gian chờ để xóa lịch sử tín dụng càng kéo dài

5. Làm cách nào để xóa nợ xấu ngân hàng?

5.1. Có thể xóa nợ xấu ngân hàng không?

Lịch sử nợ xấu không thể xóa theo ý muốn của người vay, kể cả khi bạn nộp phí cho CIC hay ngân hàng. Tuy nhiên, nó sẽ được cập nhật và tự động xóa đi sau một khoảng thời gian nhất định. Để được cập nhật làm mới, việc đầu tiên cần làm là thanh toán hết khoản nợ đã quá hạn. Chỉ khi đó, CIC mới ghi nhận hoạt động đã thanh toán khoản vay của bạn.

5.2. Mất bao lâu để được xóa nợ xấu ngân hàng nhóm 1, 2, 3, 4, 5?

Thời gian xóa lịch sử nợ phụ thuộc vào số tiền nợ quá hạn của khách hàng và nhóm nợ đó thuộc loại nào. Cụ thể:

• Nhóm 1 (dư nợ tiêu chuẩn) và Nhóm 2 (dư nợ cần chú ý):

  • Khoản nợ dưới 10 triệu: Người vay cần nhanh chóng tất toán khoản nợ. Sau khi tất toán thành công, lịch sử ghi nợ sẽ được xóa khỏi hệ thống CIC và không bị lưu giữ trong lần vay sau.

  • Khoản nợ trên 10 triệu: Người vay cần lập tức tất toán khoản nợ cả gốc lẫn lãi để tránh kéo dài thời gian quá hạn trả nợ. Sau khi thanh toán xong, hãy yêu cầu người cho vay xác minh khoản vay đã được hoàn trả đầy đủ để nhanh chóng cập nhật thông tin trên hệ thống CIC.

  Lịch sử ghi nợ quá hạn của khách hàng sẽ được cập nhật và xóa bỏ sau 12 tháng, đáp ứng các điều kiện vay vốn tại ngân hàng/tổ chức tín dụng.

• Nhóm 3, 4, 5 (nợ xấu): Khi khoản nợ đã rơi vào nhóm nợ xấu, rất khó để xóa bỏ lịch sử nợ xấu. Thông thường, khách hàng sẽ không thể tham gia vay vốn tại các tổ chức tài chính/tín dụng trong 5 năm tiếp theo. Sau 5 năm, lịch sử tín dụng sẽ được cập nhật và có thể tham gia vay vốn như bình thường. Tuy nhiên, một số ngân hàng có thể áp dụng hình thức không hỗ trợ cho vay suốt đời đối với khách hàng có khoản nợ xấu.

Do đó, lời khuyên cho bạn là cần tránh dính phải "nợ xấu" hết mức có thể, nếu không việc vay vốn trong tương lai tại các tổ chức tín dụng sẽ vô cùng khó khăn.

6. Nguyên nhân phát sinh nợ xấu là gì?

Nợ xấu là điều không ai mong muốn, vì nó không chỉ ảnh hưởng đến tài chính mà còn gây hậu quả nghiêm trọng đến uy tín và khả năng vay vốn sau này. Các nguyên nhân dẫn đến nợ xấu có thể xuất phát từ cả lý do chủ quan và khách quan. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

6.1. Nguyên nhân chủ quan dẫn đến phát sinh nợ xấu

Nợ xấu phần lớn xuất phát từ nguyên nhân chủ quan của khách hàng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Thiếu kế hoạch trả nợ: Không có kế hoạch trả nợ cụ thể, thiếu thu nhập ổn định hàng tháng để thanh toán khoản vay dẫn đến nợ quá hạn.

• Quên thanh toán: Không lập thời gian biểu, không chú ý đến thời hạn thanh toán hoặc bỏ qua các cuộc gọi nhắc nợ dẫn đến quên trả nợ trong thời gian dài.

• Đi công tác xa: Không thể thanh toán khoản vay đúng hạn do phải đi công tác hoặc có việc đi xa.

• Quên thanh toán thẻ tín dụng: Sử dụng thẻ tín dụng nhưng quên thanh toán dư nợ khi đến hạn, dẫn đến lịch sử tín dụng bị ảnh hưởng.

• Không thanh toán mua hàng trả góp: Không thanh toán đầy đủ và đúng hạn khi mua hàng trả góp tại các siêu thị, trung tâm thương mại hoặc qua các đơn vị tài chính.

• Vay thấu chi lương ngân hàng: Chi tiêu vượt số tiền có trong tài khoản thanh toán mà không có kế hoạch trả nợ hợp lý dẫn đến nợ quá hạn trong thời gian dài.

• Vay vốn không đủ khả năng trả nợ: Không có năng lực kinh tế nhưng vẫn "hối lộ" nhân viên tín dụng để được duyệt vay, dẫn đến không thể trả nợ.

• Cố ý chiếm đoạt tài sản: Không trả lãi và nợ gốc sau khi đã vay vốn thành công.

• Không hài lòng với mức lãi phí: Không thanh toán khoản nợ do không hài lòng với mức lãi phí ngân hàng/tổ chức tín dụng đưa ra.

• Đầu tư thất bại: Vay vốn để đầu tư kinh doanh nhưng thất bại, không có vốn để trả nợ.

6.2. Nguyên nhân khách quan dẫn đến nợ xấu

Ngoài các yếu tố chủ quan, nợ xấu cũng xuất phát từ một số nguyên nhân khách quan:

• Người thân, bạn bè vay tiền: Người thân hoặc bạn bè vay tiền dưới danh nghĩa của bạn nhưng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản vay, dẫn đến tài khoản của bạn bị dính nợ xấu.

• Rủi ro bất ngờ: Các rủi ro không lường trước như dịch bệnh dẫn đến mất việc, tai nạn, bệnh tật... khiến người vay không đủ khả năng trả nợ.

• Lỗi kỹ thuật hệ thống: Gặp lỗi kỹ thuật trong quá trình thanh toán khoản nợ, dẫn đến nhầm tưởng khoản vay đã được thanh toán nhưng thực tế chưa, khiến tài khoản bị tính là nợ quá hạn.

7. Khách hàng nợ xấu có thể vay tiền không?

7.1. Bị nợ xấu có thể vay tiền không?

Lý do chính khiến khách hàng lo sợ khi dính vào nợ xấu đó là khả năng được hỗ trợ vay vốn trong lần sau. Tại các Ngân hàng Việt Nam hiện nay, để đảm bảo tránh rủi ro tín dụng, tất cả các ngân hàng đều không hỗ trợ duyệt vay cho khách hàng có nợ xấu trong lịch sử tín dụng CIC. Một số ngân hàng thậm chí không hỗ trợ cả với khách hàng có khoản nợ chú ý. 

Như vậy, với khách hàng có nợ xấu cơ hội vay tiền tại các ngân hàng gần như bằng không, đặc biệt là các khoản vay tín chấp. Tuy nhiên, trên tinh thần hỗ trợ mọi khách hàng gặp khó khăn về tài chính, hiện nay một số tổ chức tín dụng vẫn hỗ trợ cho khách hàng có nợ chú ý, nợ xấu bị ngân hàng từ chối.

Bên cạnh đó, khách hàng nợ xấu vẫn có thể vay vốn bằng cách cầm đồ tại các hiệu cầm đồ do đây là hình thức vay vốn có tài sản đảm bảo, khi khách hàng không thể thanh toán khoản vay, tài sản cầm cố sẽ được bên cầm đồ đem đi thanh lý để hoàn vốn.

Khách hàng nợ xấu trong trường hợp không thể vay được ở bất cứ đâu, thường có xu hướng tham gia “tín dụng đen” hoặc “vay tiền xã hội đen” với thủ tục đơn giản và điều kiện vô cùng dễ dàng, gần như không xem xét lịch sử tín dụng của bạn. Tuy nhiên, người vay cần lưu ý, lãi suất tại các địa chỉ tín dụng này rất cao và hình thức đòi nợ vô cùng khủng bố, khiến khách hàng mất ăn mất ngủ, gặp nhiều bất lợi trong cuộc sống. Do đó, cách tốt nhất là người vay cần tránh xa các địa chỉ vay bất ổn này.

7.2. Đâu là địa chỉ uy tín cho khách hàng nợ xấu vay tiền?

Khách hàng nợ xấu muốn vay tiền có thể tìm đến các tổ chức tín dụng ngoài ngân hàng, hiện nay vẫn có những đơn vị tài chính cho khách hàng nợ xấu vay tiền.

Tima - Sàn giao dịch kết nối tài chính số 1 Việt Nam, địa chỉ hỗ trợ tài chính cá nhân uy tín trong ngày hiện đang xem xét hỗ trợ khách hàng có nợ chú ý bị ngân hàng từ chối khoản vay. 

Với các khách hàng có nợ xấu, Tima sẽ xem xét hỗ trợ trong trường hợp:

• Khách hàng đã thanh toán đầy đủ khoản nợ xấu

• Khách hàng trình bày lý do dẫn đến nợ xấu, thể hiện bản thân không mong muốn phát sinh khoản nợ xấu và có thiện chí trong việc hợp tác giải quyết nợ xấu

• Khách hàng cho thấy mục đích vay vốn của bản thân

• Khách hàng hiện có đủ năng lực để trả nợ cho khoản trả góp hàng tháng tại Tima

Như vậy, với khách hàng có nợ xấu, Tima vẫn xem xét hỗ trợ nếu bạn chứng minh được uy tín của bản thân cũng như năng lực trả nợ.

Tuy nhiên, với trường hợp khách hàng nợ xấu do cố tình không muốn trả nợ khiến khoản nợ chưa được thanh toán và tiếp tục tồn đọng, để đảm bảo an toàn cho giao dịch vay, giảm thiểu rủi ro tín dụng, hạn chế tỷ lệ nợ xấu, Tima sẽ từ chối hỗ trợ các trường hợp này.

7.3. Tima cho vay tiền chỉ cần giấy đăng ký xe 

Chính sách cho vay của Tima:

• Vay từ 3 triệu - 42 triệu: Chỉ cần giấy đăng ký xe máy (chấp nhận không chính chủ).

• Vay từ 30 triệu - 500 triệu: Chỉ cần giấy đăng ký xe ô tô (có thể hơn tùy thuộc vào giá trị xe).

Đặc điểm vay tiền tại Tima:

• Yêu cầu giấy đăng ký xe: Khách hàng chỉ cần sở hữu giấy đăng ký xe máy hoặc ô tô.

• Lãi suất: Chỉ 1,33%/tháng (15,95%/năm) tính theo dư nợ giảm dần, được xem là ưu đãi so với các đơn vị khác.

• Thời gian vay linh hoạt:

  • Với đăng ký xe máy: 6 tháng cho khoản vay nhỏ 4 triệu hoặc tái vay, 12 tháng cho khoản vay thông thường.

  • Với đăng ký xe ô tô: Thời gian vay linh hoạt từ 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, đến 12 tháng.

• Hình thức vay: Trả góp cả gốc và lãi định kỳ hàng tháng.

• Không thu phí trước vay: Khách hàng nhận tiền giải ngân sau khi hoàn tất hồ sơ mà không cần nộp phí.

Điều kiện cho vay tại Tima:

• Khách hàng từ 18 tuổi trở lên.

• Đang sinh sống tại khu vực được Tima hỗ trợ (Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh…).

• Có mức thu nhập đảm bảo khả năng trả nợ định kỳ hàng tháng.

• Sở hữu xe máy hoặc xe ô tô (niên đại xe không quá 15 năm).

Hồ sơ cần chuẩn bị:

• Ảnh chụp chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân hoặc hộ chiếu.

• Ảnh chụp sổ hộ khẩu (đầy đủ 16 trang).

• Giấy đăng ký xe máy bản gốc (chấp nhận không chính chủ) đối với khách hàng vay bằng giấy đăng ký xe máy.

• Giấy đăng ký xe ô tô chính chủ bản gốc đối với khách hàng vay bằng giấy đăng ký xe ô tô.

Lưu ý:

• Tima hỗ trợ làm giấy đi đường, đảm bảo khách hàng có thể sử dụng tài sản xe như bình thường.

8. Lời khuyên giúp bạn tránh được nợ xấu

Để hạn chế tối đa nguy cơ dính phải nợ xấu khi vay tiền, hãy tham khảo những lời khuyên sau:

• Vay khi thật sự cần thiết: Chỉ vay tiền từ ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng khi bạn thực sự có nhu cầu. Tận dụng sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè nếu có thể, nhưng luôn giữ chữ tín bằng cách trả nợ đúng hạn.

• Đánh giá khả năng trả nợ: Tự đánh giá năng lực tài chính của bản thân để lập kế hoạch trả nợ hợp lý, tránh tình huống không thể trả nợ khi đến hạn.

• Dành 30% thu nhập để trả nợ: Theo các chuyên gia tài chính, người vay chỉ nên dành 30% thu nhập hàng tháng để trả nợ. Ví dụ, thu nhập của bạn là 10 triệu đồng, mỗi tháng bạn chỉ nên trích ra 3 triệu đồng cho việc trả nợ.

• Sử dụng khoản vay hiệu quả: Lên kế hoạch sử dụng khoản vay hợp lý, đảm bảo sử dụng tối đa hiệu quả của số tiền, mang lại lợi ích và tạo thêm thu nhập.

• Dự phòng phương án B: Trong kế hoạch trả nợ, cần có phương án dự phòng để xử lý tình huống rủi ro bất ngờ.

• Hiểu rõ hậu quả của nợ quá hạn: Tìm hiểu chi tiết mức phí phạt khi trả nợ không đúng hạn để có ý thức và động lực trả nợ đúng hạn.

• Quản lý chi tiêu hiệu quả: Sử dụng các ứng dụng quản lý chi tiêu để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn.

• Liên hệ với tổ chức tín dụng khi gặp khó khăn: Nếu không thể trả nợ, lập tức liên hệ với tổ chức tín dụng để xin hỗ trợ miễn giảm lãi và lùi thời hạn trả nợ. Trình bày hoàn cảnh và lập kế hoạch trả nợ chi tiết để được tin tưởng hỗ trợ.

• Lập kế hoạch trả nợ chi tiết: Khi vay vốn, vạch rõ kế hoạch trả nợ chi tiết và luôn đặt kế hoạch trước mắt để có động lực làm việc và trả nợ.

9. Các câu hỏi, thắc mắc thường gặp liên quan đến nợ xấu

>>> Xem ngay: Đang bị nợ xấu có mua trả góp được không?