Tài sản đầu tư là gì? Các loại tài sản đầu tư phổ biến

Tài sản đầu tư là loại tài sản mà các nhân hay tổ chức đang sở hữu với mục đích là để đầu tư sinh lời trong tương lai. Loại tài sản này không để sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh hay tiêu dùng.

Tài sản đầu tư là gì? Bạn đang muốn đầu tư vào một vài loại tài sản đầu tư nhằm thu lợi nhuận trong năm 2025 như đầu tư vàng, bất động sản, cổ phiếu hay trái phiếu… nhưng không biết bắt đầu từ đâu và cách xây dựng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây nhé!

>>> Bạn cần vay tiền gấp? Đăng ký vay ngay tại đây:

1. Tài sản đầu tư là gì?

Tài sản đầu tư là những tài sản được sở hữu với mục đích chính là tạo ra thu nhập (dòng tiền) hoặc gia tăng giá trị (lãi vốn) theo thời gian. Về bản chất, đây là công cụ giúp "tiền đẻ ra tiền". Khác với tiêu sản (những thứ mất giá khi sử dụng), tài sản đầu tư giúp bạn tích lũy tài sản ròng, bảo vệ sức mua trước lạm phát và hướng tới tự do tài chính.

Hai nhóm lợi ích chính:

• Tăng trưởng giá trị (Lãi vốn): Ví dụ bạn mua cổ phiếu hoặc vàng, kỳ vọng giá bán lại trong tương lai sẽ cao hơn giá mua vào.
• Tạo thu nhập (Dòng tiền): Ví dụ bạn mua bất động sản để cho thuê hoặc mua trái phiếu để nhận lãi suất định kỳ.

Vậy cụ thể vai trò cốt lõi của từng loại tài sản này trong danh mục đầu tư là gì? Chúng ta sẽ phân tích chi tiết ngay sau đây.

2. Vai trò của tài sản đầu tư là gì?

Tài sản đầu tư không chỉ giúp tiền sinh lời mà còn là "lá chắn" vững chắc cho sức khỏe tài chính của cá nhân và doanh nghiệp. Dưới đây là 4 vai trò quan trọng nhất:

• Bảo vệ giá trị tài sản: Vai trò đầu tiên được nhắc đến của tài sản đầu tư đó chính là bảo vệ được tài sản trước tình trạng lạm phát tăng cao, đặc biệt là trong một vài năm trở lại đây. Những tài sản như bất động sản, vàng đều là những loại tài sản đầu tư giúp bảo vệ tài sản tốt khi có lạm phát.
• Gia tăng tài sản: Không những bảo vệ được giá trị tài sản mà tài sản đầu tư còn là khoản đầu tư có khả năng tăng tài sản khi giá trị của tài sản đó tăng theo thời gian. Từ đó, nhà đầu tư sẽ nhận được số tiền lãi từ vốn hoặc thu nhập từ tài sản.
• Tạo thu nhập thụ động: Một số tài sản đầu tư như cổ phiếu, trái phiếu tăng giá sẽ tạo ra khoản tiền lãi hoặc cho thuê nhà sẽ tạo ra nguồn thu nhập đều đặn mỗi tháng.
• Giảm thiểu được rủi ro tài chính: Khi bạn phân bổ tài sản đầu tư ra các danh mục khác nhau, giảm bớt được các rủi ro thiệt hại, mất mát và giảm bớt đi tác động đến khoản đầu tư không thành công.

Ví dụ: Khi thị trường có nhiều biến động tiêu cực, lạm phát tăng cao, các nhà đầu tư thường sẽ ưu tiên vào các loại tài sản đầu tư có tính phòng thủ như bất động sản hoặc đầu tư vàng.

3. Các loại tài sản đầu tư phổ biến

Việc lựa chọn tài sản phụ thuộc vào "khẩu vị rủi ro" và mục tiêu tài chính của bạn. Dưới đây là 4 kênh đầu tư chủ chốt đang chiếm lĩnh thị trường:

3.1. Cổ phiếu

Cổ phiếu là một chứng khoán xác nhận quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư khi tham gia vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Người sở hữu cổ phiếu sẽ trở thành cổ dù chỉ là một số vốn rất nhỏ. Khi giá trị của doanh nghiệp tăng, tức có nghĩa là giá trị cổ phiếu cũng tăng lên, lúc này nhà đầu tư tức là người đang nắm giữ cổ phiếu cũng sẽ có lợi nhuận. 

Cơ chế sinh lời:

• Chênh lệch giá: Mua giá thấp và bán lại giá cao khi công ty tăng trưởng.
• Cổ tức: Nhận một phần lợi nhuận sau thuế được doanh nghiệp chia sẻ lại (tiền mặt hoặc cổ phiếu).

Phân tích rủi ro: Đây là kênh có biến động giá lớn nhất trong ngắn hạn. Nếu doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ hoặc phá sản, giá trị cổ phiếu có thể sụt giảm nghiêm trọng.

Đối tượng phù hợp: Nhà đầu tư trẻ, ưa thích rủi ro và mong muốn lợi nhuận cao (thường >12%/năm).

>>> Xem thêm: Nên đầu tư gì để vượt qua lạm phát - 6 Lời khuyên đầu tư ổn định

3.2. Đầu tư trái phiếu

Trái phiếu thực chất là một hợp đồng cho vay. Bạn là chủ nợ, còn bên vay là Chính phủ (Trái phiếu Chính phủ) hoặc Doanh nghiệp (Trái phiếu Doanh nghiệp).

Cơ chế sinh lời: Bạn nhận được lãi suất định kỳ cam kết trước, bất kể doanh nghiệp làm ăn lời hay lỗ (miễn là không phá sản) và nhận lại tiền gốc khi đáo hạn.

Phân tích rủi ro:

• Rủi ro thấp hơn cổ phiếu.
• Tuy nhiên, nếu lạm phát tăng cao hơn lãi suất trái phiếu, bạn sẽ bị mất giá trị thực. Ngoài ra, trái phiếu doanh nghiệp vẫn có rủi ro vỡ nợ nếu công ty không đủ khả năng thanh toán.

Đối tượng phù hợp: Nhà đầu tư thích sự an toàn, muốn dòng tiền đều đặn để dưỡng già hoặc tích lũy dài hạn.

3.3. Bất động sản

Đây là kênh đầu tư truyền thống và được ưa chuộng nhất tại Việt Nam nhờ tâm lý "tấc đất tấc vàng".

Cơ chế sinh lời:

• Lãi vốn: Giá đất/nhà tăng lên theo thời gian và hạ tầng khu vực.
• Dòng tiền: Cho thuê nhà ở, văn phòng, mặt bằng kinh doanh để thu tiền hàng tháng.

Phân tích rủi ro: Rào cản lớn nhất là vốn lớn (vài tỷ đồng trở lên) và tính thanh khoản thấp. Bạn không thể bán ngay lập tức một ngôi nhà để lấy tiền mặt trong ngày như bán vàng hay cổ phiếu.

Đối tượng phù hợp: Nhà đầu tư có vốn lớn, tầm nhìn dài hạn (trên 3-5 năm).

3.4. Vàng

Trong thời cảnh nền kinh tế có nhiều biến động kể cả khi lạm phát hay khủng hoảng kinh tế thì vàng vẫn là tài sản đầu tư mang tính thanh khoản cao và bảo toàn được giá trị. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần nắm rõ thị trường và lưu ý hơn để sáng suốt hơn trong đầu tư của mình qua việc tìm hiểu những ưu điểm và rủi ro từ kênh đầu tư này như sau:

Cơ chế sinh lời: 

• Vàng có tính thanh khoản cao, có thể đổi lấy tiền bất cứ lúc nào cũng đều được, dễ mua bán nên khi cần tiền gấp nhà đầu tư sẽ bán được luôn.
• Vàng cũng là tài sản đầu tư bảo toàn được giá trị tốt trong mọi biến động của thị trường.

Rủi ro: 

• Không tạo ra được thu nhập thụ động
• Có sự biến động theo thị trường.

3.5. Gửi tiết kiệm

Đây là kênh đầu tư "nhập môn" an toàn nhất, phù hợp để tích lũy dòng tiền nhàn rỗi hoặc lập quỹ dự phòng khẩn cấp.

Ưu điểm:

• An toàn tuyệt đối: Rủi ro mất vốn gần như bằng 0 nhờ cơ chế Bảo hiểm tiền gửi.
• Thanh khoản linh hoạt: Nhà đầu tư có thể tất toán sổ tiết kiệm để lấy tiền mặt bất cứ lúc nào.
• Thu nhập chắc chắn: Lãi suất được ấn định rõ ràng ngay từ đầu kỳ hạn.

Rủi ro:

• Lạm phát: Nếu lạm phát cao hơn lãi suất ngân hàng, giá trị thực của tài sản sẽ bị giảm (lãi suất thực âm).
• Lợi nhuận thấp: Thường thấp nhất trong các kênh đầu tư, khó tạo ra sự đột biến về tài sản.

3.6. Tiền điện tử 

Các đồng tiền mã hóa như Bitcoin (BTC), là đại diện cho xu hướng đầu tư tài chính công nghệ (Fintech) với biên độ lợi nhuận cực lớn.

Ưu điểm:

• Lợi nhuận phi mã: Tiềm năng nhân X lần tài sản trong thời gian ngắn nếu thị trường tăng trưởng.
• Giao dịch 24/7: Thị trường hoạt động liên tục, không phụ thuộc vào giờ hành chính hay biên giới quốc gia.

Rủi ro:

• Biến động khôn lường: Giá có thể giảm 20-50% chỉ trong một ngày, gây sốc tâm lý cho nhà đầu tư mới.
• Rủi ro pháp lý: Tại Việt Nam, tiền ảo chưa được pháp luật bảo hộ. Nếu sàn giao dịch sập hoặc bị hack, nhà đầu tư có nguy cơ mất trắng.

>>> Xem thêm: Có nên đầu tư chứng khoán - 4 sai lầm thường gặp khi đầu tư chứng khoán

4.  Những nguyên tắc "vàng" để đầu tư tài sản hiệu quả

Để gia tăng lợi nhuận và hạn chế những rủi ro, nhà đầu tư cần lưu ý một vài lưu ý sau đây khi đầu tư vào tài sản đầu tư:

• Xác định mục tiêu đầu tư: Nhà đầu tư cần làm rõ mục đích của mình: Đầu tư để lấy dòng tiền hàng tháng hay chờ tăng giá vốn? Đầu tư ngắn hạn (lướt sóng) hay dài hạn (tích sản)? Mục tiêu rõ ràng sẽ dẫn lối cho hành động đúng đắn.
• Đa dạng hóa danh mục: Tuyệt đối không "bỏ tất cả trứng vào một giỏ". Hãy phân bổ vốn vào nhiều lớp tài sản khác nhau (Ví dụ: 40% Bất động sản, 30% Cổ phiếu, 30% Vàng/Tiết kiệm) để giảm thiểu rủi ro phi hệ thống.
• Nâng cao năng lực tài chính: "Đầu tư vào kiến thức mang lại lãi suất cao nhất". Trước khi xuống tiền, nhà đầu tư cần hiểu rõ cơ chế vận hành của tài sản. Đừng đầu tư vào những gì mình không hiểu.
• Quản trị cảm xúc và kỷ luật: Thị trường luôn biến động. Nhà đầu tư cần giữ "cái đầu lạnh", tránh tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ) khi giá tăng hoặc hoảng loạn bán tháo khi giá giảm. Hãy tuân thủ điểm chốt lời và cắt lỗ đã đề ra.
• Chuẩn bị kiến thức đầu tư: Hiện nay có rất nhiều khóa học, tin tức, sách viết về các các đầu tư tài chính.  Nhà đầu tư có thể tìm hiểu, tham khảo và có thêm kiến thức để làm tiền đề khi muốn đầu tư để tạo ra lợi nhuận tốt nhất.
• Kiểm soát chi phí và thuế: Lợi nhuận thực tế = Lợi nhuận gộp - (Thuế + Phí giao dịch + Lạm phát). Nhà đầu tư cần tính toán kỹ các loại phí ngầm, phí quản lý để đảm bảo hiệu quả đầu tư thực dương.
• Nhờ đến sự tư vấn của chuyên gia tài chính: Nếu nhà đầu tư đang lưỡng lự và chưa tự tin về kế hoạch đầu tư vào tài sản đầu tư của mình,  nhà đầu tư có thể nhờ đến sự tư vấn hỗ trợ từ các chuyên gia tài chính. Với kiến thức, chuyên môn và kinh nghiệm của mình họ sẽ đưa ra được những lời khuyên hữu ích dành cho nhà đầu tư.
• Tái cân bằng danh mục: Định kỳ (3-6 tháng), nhà đầu tư nên xem xét lại danh mục. Nếu một tài sản tăng giá quá mạnh và chiếm tỷ trọng lớn, hãy cân nhắc chốt lời một phần để chuyển sang các tài sản tiềm năng khác.
• Bắt đầu nhỏ: Nếu là người mới, hãy bắt đầu với số vốn nhỏ để làm quen nhịp đập thị trường và tích lũy kinh nghiệm thực chiến. Sai lầm ở quy mô vốn nhỏ luôn rẻ hơn sai lầm ở quy mô vốn lớn.

5. Kinh nghiệm để lựa chọn hình thức cho tài sản đầu tư là gì?

Không có một công thức chung nào áp dụng cho tất cả mọi người, bởi khẩu vị rủi ro và nguồn lực của mỗi cá nhân là khác nhau. Tuy nhiên, để chọn được kênh đầu tư tối ưu nhất, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên hai yếu tố cốt lõi sau:

5.1. Xác định rõ khẩu vị rủi ro

Trong tài chính, lợi nhuận luôn đi kèm với rủi ro. Để không bị động trước những biến động thị trường, nhà đầu tư cần tự đánh giá khả năng chịu đựng của mình dựa trên 3 khía cạnh:

• Nguồn lực tài chính: Số vốn hiện có là tiền nhàn rỗi hay tiền vay mượn? (Tuyệt đối không dùng tiền vay ngắn hạn để đầu tư dài hạn).
• Tâm lý vững vàng: Khi thị trường giảm 10-20%, nhà đầu tư sẽ hoảng loạn bán tháo hay bình tĩnh mua thêm?
• Năng lực quản lý: Nhà đầu tư có đủ kiến thức và thời gian để theo dõi sát sao danh mục hay không?

5.2. Chọn kênh đầu tư theo mục tiêu lợi nhuận

Tùy thuộc vào đích đến tài chính, nhà đầu tư có thể chia các kênh tài sản thành hai nhóm chiến lược:

Nhóm ưu tiên An toàn và bảo toàn vốn:

• Kênh phù hợp: Gửi tiết kiệm, Trái phiếu Chính phủ, Bảo hiểm liên kết đầu tư.
• Đặc điểm: Lợi nhuận vừa phải (thường 5-8%/năm) nhưng rủi ro thấp, dòng tiền ổn định, phù hợp với người lớn tuổi hoặc người có khẩu vị rủi ro thấp.

Nhóm ưu tiên tăng trưởng nhanh:

• Kênh phù hợp: Cổ phiếu, Bất động sản, Tiền điện tử.
• Đặc điểm: Khả năng sinh lời cao (có thể đạt 15-30%/năm hoặc hơn) nhưng biên độ dao động lớn. Nhóm này đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức chuyên sâu và khả năng chấp nhận rủi ro mất vốn trong ngắn hạn.
• Lời khuyên: Một danh mục đầu tư khỏe mạnh thường là sự kết hợp của cả hai nhóm trên. Ví dụ: Dùng 70% vốn cho tài sản an toàn để làm "bệ đỡ", và 30% cho tài sản tăng trưởng để bứt phá tài sản.

>>> Xem thêm: 50 triệu tiền nhàn rỗi nên đầu tư gì để sinh lời cao nhất?

Lời kết 

Qua bài viết này, chúng ta đã làm rõ tài sản đầu tư là gì, phân biệt chúng với tiêu sản, cũng như nắm bắt các kênh đầu tư phổ biến nhất hiện nay. Đầu tư là một hành trình dài hạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật. Đừng chờ đợi đến khi có nhiều tiền mới đầu tư. Hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng việc rà soát lại tình hình tài chính cá nhân và chọn ra một tài sản phù hợp nhất để bắt đầu tích lũy.